рытмічная кампаноўка поля з аднаго-двух
матываў гапоўным чынам геаметрычнага ці
моцна стылізаванага распіннага характару:
зорачкі, разеткі і інш., што нагадвае дэкор
мясцовых пераборных посцілак. Значна
больш арыгінапьны дэкор дываноў, цэн-
тральнае поле якіх запаўняюць буйныя ма-
тывы распіннага характару: некапькі кры-
жападобна размешчаных пальметаў ці ра-
зетак, сіметрычных ці асіметрычных галінак
з лісцем, вусамі, шышкамі і г . д . , якія з'яў-
ляюцца, відаць, інтэрпрэтацыяй вядомага
матыву дрэва жыцця. Акаймоўка склада-
ецца з драбнейшых геаметрычных ці
геаметрычна-распінных матываў, звычайна
звязаных зігзагападобнай лініяй.
Асабліва цікавыя і арыгінальныя дываны з
уключэннем антрапаморфных і заамор-
фных матываў. Звычайна гэта выява пары,
часам у вясельным карагодзе, фігуры лю-
дзей чаргуюцца з сілуэтамі жывёл і птушак
(каня, казы, курэй), якія, відаць, сімвалізу-
юць дабрабыт будучай сям'і. Фігуры пада-
юцца ў досыць умоўнай, схематычнай, ты-
пова народнай трактоўцы,
Варта заўважыць, што фігурныя адпю-
страванні, тыповыя ў рускім тэкстыльным
арнаменце, на беларускіх і ўкраінскіх ткані-
нах вельмі рэдкія. На Украіне яны сустрака-
юцца толькі ў арнаменце кілімаў усходняга
Падолля і ў некаторых надднястроўскіх ра-
ёнах Нарнавіцкай вобласці. Кампазіцыйна і
тэматычна не звязаныя з асноўным арна-
Ментам, яны не паддаюцца тлумачэнню
Свайго значэння55. Знешне быццам бы не
адпавядаюць дэкору фігурныя адпюстра-
ванні і на гродзенскіх дыванах, аднак яны
тут якраз дарэчы: народныя майстры, вы-
конваючы заказ, які будзе канкрэтна вы-
карыстаны ў вясельных абрадах, па-свойму
адлюстравалі гэта ў дэкоры сваіх вырабаў.
Характэрна, што падобныя матывы не су-
стракаліся на вырабах рамеснікаў-ткачоў,
якія часта карысталіся пераходнымі з рук у
рукі ўзорамі. Такім чынам, падобныя ды-
ваны з сюжэтнымі кампазіцыямі — тыпова
мясцовая народная інтэрпрэтацыя рамес-
ніцкіх узораў.
У 1920—30-я гады ў дэкоры гродзенскіх
дываноў прыкметна праявіўся ўплыў пра-
мысловых вырабаў, актыўна сталі выкары-
стоўвацца т.зв. «капавыя» матывы ў выгля-
дзе сіметрычна закампанаваных паабапал
вертыкальнай восі геаметрычна-раслінных
элементаў. Адчуваецца гэты ўплыў і ў тво-
рах сучасных ткалляў паўночнага захаду
Гродзеншчыны (напрыклад, Я.Райскай з
в.Адэльск), хоць яны ўсё ж прытрымліва-
юцца традыцыйнай кампаноўкі, рытмікі,
выбару матываў. У той жа час сучаснае
двухасноўнае ткацтва сумежных рэгіёнаў
Польшчы, пра якое рупяцца прафесійныя
мастакі, ухілілася ў бок сюжэтна-тэматы-
чных кампазіцый і скарыстоўваецца сёння
Mm
• ,L wm A. мм'&яЕ